وکیوم کردن موتور ساعت مچی به معنای حذف کامل هوا و رطوبت از فضای داخلی قاب ساعت و مهر و موم کامل آن است. این فرآیند با استفاده از تجهیزات تخصصی انجام میشود و عمدتاً برای ساعتهای مچی با سطح دقت و عملکرد بالا یا ساعتهای غواصی به کار میرود. هدف اصلی این کار، حفاظت از موتور مکانیکی یا کوارتز در برابر ذرات گردوغبار، بخار آب، تغییرات دمایی و زنگزدگی است. اگرچه بسیاری از ساعتها با عنوان «ضدآب» عرضه میشوند، اما بدون وکیوم استاندارد، این مقاومت در برابر نفوذ آب در سطح ادعاشده واقعی نخواهد بود. در ساعتهایی با موتور اتوماتیک، هرگونه ورود رطوبت میتواند باعث زنگزدگی چرخدندهها و کاهش عمر بلبرینگها شود. در ساعتهای کوارتز، خرابی برد الکترونیکی و اختلال در سیگنالگیری کریستال کوارتز نیز از نتایج نفوذ بخار آب خواهد بود. وکیوم مناسب باعث ثبات در عملکرد، افزایش طول عمر قطعات، و کاهش نیاز به تعمیرات میشود. با این حال، همه ساعتها به این سطح از حفاظت نیاز ندارند و برای برخی مدلهای اقتصادی یا روزمره، وکیوم کردن ممکن است ضرورتی نداشته باشد.
استانداردهای بینالمللی در وکیوم ساعتهای مچی
ISO 22810 چیست؟
این استاندارد برای ساعتهایی است که قرار است در برابر رطوبت و فشار مقاومت داشته باشند. بسیاری از تولیدکنندگان ادعا میکنند ساعت آنها ضدآب است، اما بدون رعایت این استاندارد، چنین ادعایی فقط تبلیغاتی است.
تفاوت با ISO 6425
در ساعتهای غواصی، استاندارد ISO 6425 اعمال میشود که شامل تستهای فشار بالا، دمای متغیر، شوک و میدان مغناطیسی است. در این مدلها، وکیوم کردن بخشی جداییناپذیر از فرآیند تولید است.
نقش وکیوم در ساعتهای اتوماتیک لوکس
مزایای اصلی
– افزایش دقت عملکرد موتور
– حذف تأثیر رطوبت بر روغنکاری قطعات
– ممانعت از بخار زدگی شیشه ساعت در تغییرات دمایی ناگهانی
برندهایی که این فناوری را بهکار میبرند
برندهایی مثل Rolex، Omega، Grand Seiko در تولیدات خود از فرآیندهای چندلایهای برای وکیوم و آببندی استفاده میکنند. در مقایسه با ساعتهایی که این کار را انجام نمیدهند، ماندگاری این مدلها بهطور محسوسی بالاتر است.
آیا وکیوم کردن ساعت برای مصرفکننده عادی لازم است؟
شرایطی که نیاز به وکیوم را توجیه میکند
– اگر ساعت در معرض دائمی رطوبت (مثلاً هنگام ورزش یا کار در فضاهای مرطوب) باشد
– اگر ساعت گرانقیمت یا دارای ارزش عاطفی است
– اگر ساعت برای غواصی یا شنا استفاده میشود
شرایطی که وکیوم کردن ضرورتی ندارد
– در ساعتهای فشن و تزئینی بدون کاربرد ورزشی
– ساعتهایی که فقط در فضاهای بسته و خشک استفاده میشوند
– مدلهای اقتصادی که هزینه تعمیر بیش از قیمت ساعت است
فریبهای رایج فروشندگان در مورد ضدآب بودن
حقیقت پشت واژه «ضدآب»
اصطلاح «ضدآب» بهتنهایی فاقد معناست مگر آنکه با عدد مشخصی از مقاومت در برابر فشار آب (مثلاً 5 ATM یا 50 متر) همراه باشد. بسیاری از ساعتهای فیک یا بیکیفیت بدون رعایت هیچکدام از استانداردها، فقط با استفاده از چسبهای ضعیف، ادعای ضدآب بودن دارند.
تست واقعی ضدآب بودن ساعت چگونه انجام میشود؟
در مراکز تخصصی، تست فشار هوا (air pressure test) و تست خلا (vacuum test) برای بررسی وضعیت واقعی عایقبندی انجام میگیرد. در نبود این تستها، حتی یک ساعت «ضدآب» ممکن است با شستن دست هم آسیب ببیند.
هزینه و مزایای مالی وکیوم ساعت
چرا گران است؟
وکیوم کردن ساعت نیاز به ابزار دقیق و مهارت فنی دارد. دستگاههای مخصوص ایجاد خلأ، تجهیزات فشارسنجی، و واشرهای سیلیکونی استاندارد بخشی از این فرآیند هستند. هزینه انجام وکیوم اصولی، بسته به برند و ساختار ساعت، از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان میتواند متغیر باشد.
چه کسانی از انجام این کار سود بیشتری میبرند؟
افرادی که ساعتهای لوکس و باکیفیت دارند، با پرداخت هزینه وکیوم، در واقع از هزینههای چندبرابری تعمیر یا تعویض موتور در آینده جلوگیری میکنند. اگر در ویکی ساعت قصد خرید ساعت اصل دارید، بهتر است ساعتهایی با امکان وکیومپذیری انتخاب کنید.
وکیوم در برابر تعویض ساده واشر: کدام بهتر است؟
تعویض واشر چطور انجام میشود؟
در این روش تنها لاستیک دور قاب تعویض میشود، ولی فضا از هوا تخلیه نمیگردد. این کار در مواردی که ساعت با آب تماس کمی دارد کافی است.
مزایا و محدودیتها
– مزایا: کمهزینه، سریع
– محدودیت: در برابر بخار یا فشار زیاد، کارایی ندارد
بررسی تخصصی تفاوت وکیوم ساعتهای کوارتز و مکانیکی
ساعت کوارتز
در مدلهای کوارتز، مدار الکترونیکی به رطوبت حساس است و حتی ذرات بخار میتوانند اتصالات را دچار خوردگی کنند. وکیوم کردن این ساعتها اگرچه کمتر از مدلهای مکانیکی رایج است، اما برای افزایش عمر باتری و قطعات الکترونیکی توصیه میشود.
ساعت مکانیکی
در ساعتهای مکانیکی، بهویژه مدلهای با دقت بالا و توربیلون، وکیوم کردن حیاتی است. زیرا کوچکترین نفوذ رطوبت میتواند نظم حرکت چرخدندهها را بههم بزند و به مرور باعث کند شدن ساعت شود.
توصیه نهایی برای خریداران در ویکی ساعت
– اگر ساعتتان ارزشمند است، آن را بعد از هر بار باز کردن قاب یا تعویض باتری وکیوم کنید
– ساعتهای غواصی را حتماً هر ۱۲ ماه یک بار وکیومپذیری آن را بررسی کنید
– از فروشگاههایی خرید کنید که خدمات وکیوم حرفهای ارائه میدهند؛ در ویکی ساعت این امکان وجود دارد
سوالات متداول
آیا همه ساعتها باید وکیوم شوند؟
خیر، فقط ساعتهایی که در معرض رطوبت بالا، فشار، یا ارزش اقتصادی و احساسی زیادی هستند.
از کجا بفهمم ساعت من وکیوم دارد یا نه؟
باید به پشت قاب ساعت نگاه کنید یا از فروشنده بخواهید گواهی تست فشار یا وکیوم را ارائه دهد.
اگر ساعت من وکیوم نباشد، چه مشکلی پیش میآید؟
ممکن است بهمرور زمان بخار وارد موتور شود، روغنها فاسد شده و قطعات داخلی زنگ بزنند یا دچار خوردگی شوند.