باتری ساعت لیتیومی سکه‌ای با قطر ۲۲ میلی‌متر و ضخامت ۲٫۵ میلی‌متر، آند لیتیوم خالص، کاتد دی‌اکسید منگنز و الکترولیت ارگانیک پایدار دارد؛ این ترکیب چگالی انرژی را تا ۲۲۰ میلی‌آمپر ساعت بر گرم افزایش می‌دهد، ولتاژ اسمی ۳ ولت تثبیت می‌شود و نشت الکترولیت به صفر می‌رسد. محفظه فولادی ضدزنگ ۳۰۴ با حلقه لاستیک نیتریل، آب‌بندی را تا فشار ۳ اتمسفر تضمین می‌کند و فرایند پرچ دولایه لبه، شوک حرارتی منفی ۲۰ تا مثبت ۶۰ درجه را بدون تغییر حجم تحمل می‌کند؛ نتیجه عمر مفید بیش از ۸ سال در ساعت‌های کوارتز است. تفاوت اصلی در باتری ساعت آلکالاین است که با الکترولیت هیدروکسید پتاسیم، چگالی انرژی پایین‌تر (۱۳۰ میلی‌آمپر ساعت بر گرم) و افت ولتاژ پلکانی مواجه می‌شود؛ از همین رو در موتورهای پله‌ای پرتوان یا نمایشگرهای چندگانه، گزینه لیتیومی انتخاب باثباتی است. اگر به‌دنبال شارژدهی طولانی، مقاومت دما و وزن کم هستی، کافی است راهنمای زیر را بخوانی و سپس از ویکی ساعت بخرید تا مطمئن شوی باتری ساعت اصل و تازه تحویل می‌گیری.
ساختار شیمیایی و فناوری تولید
سلول لیتیوم منگنز
کاتد MnO₂ با پوشش کربن، رسانایی داخلی را ۱۵٪ افزایش می‌دهد، آند لیتیوم به روش رولینگ نازک شده و در خلأ جوش نقطه‌ای می‌شود؛ این فناوری Self‑Discharge را زیر ۱٪ در سال نگه می‌دارد و باتری ساعت برای کلکسیون‌های ارزشمند ایده‌آل می‌شود.
سلول آلکالاین روی نقره
آند زینگ، کاتد Ag₂O و الکترولیت پتاسیم هیدروکسید ولتاژ ۱٫۵ ولت پایدار می‌دهد؛ هزینه تولید کمتر است اما افت ولتاژ در ۶۰٪ ظرفیت رخ می‌دهد و موتور تقویم آنالوگ دچار خطا می‌شود.
سلول اکسید نقره کم‌جیوه
برای کاهش سمیت، جیوه به زیر ۰٫۲٪ رسیده؛ در عوض افزودنی روی ایندیوم از تشکیل گاز جلوگیری می‌کند. باتری ساعت در ساعت‌های قدیمی ضد جیوه کار می‌کند ولی تنوع قطر محدود است.
ظرفیت حقیقی و ترفند تشخیص
شاخص میلی‌آمپر ساعت واقعی
هر باتری ساعت معتبر روی جعبه علاوه بر mAh، عبارت IEC‑60086 دارد؛ این استاندارد تضمین می‌کند ظرفیت روش Discharge در 21°C با مقاومت ثابت 18k ثبت شده. غیراستانداردها این نشان را حذف می‌کنند و عدد درشت چاپ می‌کنند.
وزن‌سنجی دقیق
باتری لیتیوم CR2032 اصل ۳٫۲ گرم است؛ نمونه کم‌کیفیت زیر ۲٫۷ گرم نشان می‌دهد که لیتیوم کمتر و خمیر افزودنی بیشتر است. ترازو جیبی ۰٫۰۱ گرم در ویکی ساعت وجود دارد؛ کافی است بسنجی و انتخاب مطمئن کنی.
عوامل مؤثر بر طول عمر
مصرف استندبای موتور
موتور کوارتز کلاسیک ۱٫۵ میکروآمپر مصرف دارد؛ باتری ساعت لیتیومی با ۲۴۰ میلی‌آمپر ساعت، تا ۷ سال دوام می‌آورد. اگر تقویم دائم و کورنوگراف اضافه شود، میانگین ۳ میکروآمپر است و عمر به ۴ سال کاهش می‌یابد؛ بنابراین مصرف دستگاه معیار اول خرید است.
دمای محیط
واکنش لیتیوم در منفی ۱۰ درجه کند و در ۵۰ درجه تسریع می‌شود؛ عمر باتری ساعت در دمای بالا ۲۰٪ افت می‌کند. حلقه سیلیکای داخل درب کیس رطوبت را جذب و تغییر دما را متعادل می‌کند.
کیفیت آب‌بندی
چسب واشر درب پشت اگر بعد از هر تعویض باتری نوسازی نشود، بخار آب وارد می‌شود و لایه SEI لیتیوم را پوک می‌کند؛ نتیجه تخلیه خودبه‌خود و بادکردگی است. کیت کامل آب‌بندی در ویکی ساعت وجود دارد.
تست اصالت و سلامت
تست ولتاژ بی‌بار
باتری ساعت لیتیومی تازه باید ۳٫۲ ولت نشان دهد؛ با مولتی‌متر قلمی DC می‌توان در ده ثانیه خواند. عدد ۳ یا کمتر یعنی ذخیره طولانی در انبار و افت ظرفیت.
تست افت تحت بار
مقاومت ۵٫۶ کیلو اهم را ۲ ثانیه متصل کن؛ ولتاژ نباید بیش از ۰٫۰۵ ولت سقوط کند. افت بالاتر علامت سولفاته شدن کاتد است و نباید خرید.
ابعاد با کولیس دیجیتال
قطر باتری نباید بیش از ۰٫۰۳ میلی‌متر خطا داشته باشد؛ نمونه بزرگ گیر می‌کند و کوچک لرزش ایجاد می‌کند. کولیس ضدآب ۰٫۰۱ میلی‌متر در ویکی ساعت عرضه می‌شود.
تحلیل ویژگی‌ها در تعیین قیمت
مواد اولیه
لیتیوم ۹۹٫۹٪ خالص، ۳۰٪ قیمت تمام‌شده باتری ساعت را می‌سازد. نوسان بازار فلز، تفاوت نرخ دلار و هزینه حمل هوایی باعث تغییر قیمت هفتگی می‌شود.
تکنولوژی ضدنشت
چسب اپوکسی دو‌جزئی دور پرچ، هزینه تولید را ۱۵٪ بالا می‌برد اما خسارت اکسید شدن صفحه مدار را صفر می‌کند؛ در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
بسته‌بندی خلأ
وکیوم آلومینیوم سه‌لایه، رطوبت را زیر ۰٫۳٪ نگه می‌دارد؛ این بسته مخصوص ویکی ساعت عمر قفسه‌ای ۱۰ ساله می‌دهد و کمی گران‌تر است.
انتخاب بر اساس کاربرد
ساعت کلاسیک سه‌عقربه
باتری ساعت اکسید نقره با ظرفیت ۷۵ میلی‌آمپر ساعت کافی است و قیمت پایین‌تری دارد.
ساعت اسپرت کرنوگراف
کرنومتر و عقربه‌های متعدد نیاز به باتری ساعت لیتیومی حداقل ۲۰۰ میلی‌آمپر ساعت دارد.
ساعت هوشمند هیبرید
اگر بلوتوث همیشه روشن باشد، باتری ساعت قابل شارژ Ni‑MH گزینه اقتصادی است؛ شارژ هر سه ماه یک‌بار کافی است.
مزایا و معایب تکنولوژی‌ها
لیتیوم – مزایا
ظرفیت بالا، وزن کم، دشارژ پایین.
لیتیوم – معایب
قیمت بیشتر، حساسیت به دمای خیلی بالا.
آلکالاین – مزایا
ارزان، دردسترس.
آلکالاین – معایب
افت ولتاژ پله‌ای، نشت محتمل.
راهنمای خرید مطمئن از ویکی ساعت
۱- کد IEC باتری را در کادر جستجو وارد کن – یک خط فاصله – مشخصات کامل ظاهر می‌شود.
۲- گزینه بسته‌بندی خلأ یا کارت تکی را انتخاب کن – یک خط فاصله – قیمت نهایی شفاف نمایش داده می‌شود.
۳- پرداخت امن انجام بده – یک خط فاصله – باتری ساعت در کمتر از ۴۸ ساعت به دستت می‌رسد؛ از ویکی ساعت بخرید و خیالت راحت باشد.
نگهداری و افزایش عمر
ذخیره‌سازی
باتری ساعت را در دمای ۱۵ تا ۱۸ درجه و رطوبت زیر ۵۰٪ نگه‌دار؛ عمر قفسه‌ای دو برابر می‌شود.
تعویض ایمن
چنگال پلاستیکی بدون تماس فلزی استفاده کن، قطب مثبت را لمس نکن تا روغن پوست مقاومت داخلی را بالا نبرد.
بازیافت
به‌جای سطل زباله، جعبه مخصوص بازیافت در ویکی ساعت تحویل بده؛ کاتد بازیافتی ۶۰٪ انرژی تولید جدید را ذخیره می‌کند.
پرسش‌های متداول
آیا باتری ساعت لیتیومی برای همه ساعت‌ها مناسب است
اگر ساعت تقویم دائم یا موتور پله‌ای پرتوان دارد، بله؛ در موتورهای قدیمی با مدار ضعیف بهتر است ظرفیت کمتر انتخاب شود.
چگونه بفهمم باتری ساعت نیاز به تعویض دارد
کند شدن عقربه ثانیه‌شمار به پرش دوثانیه‌ای یا توقف کرنوگراف، نخستین نشانه افت ولتاژ است؛ فوراً تعویض کن تا موتور آسیب نبیند.
آیا تاریخ انقضا روی باتری ساعت قابل اعتماد است
بله، تاریخ چاپ‌شده طبق استاندارد IEC است؛ اما ذخیره در رطوبت بالا آن را کوتاه می‌کند. بسته‌بندی خلأ ویکی ساعت این دغدغه را رفع می‌کند.
